Bozdogan Kemeri
Bozdoğan (Valens)
Kemeri Ölçümleri '09
İstanbul
Büyükşehir Belediyesi'ne ait Aksaray Kavşak Projesi kapsamında
yaptığımız bu zemin çalışmasında İstanbul, Fatih ilçesinde kentsel
arazide bulunan Bozdoğan Kemeri oturum zemininde Yeraltı Radarı (GPR:Ground
Penetrating Radar) ölçümleri
gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın amacı Bozdoğan (Valens) Kemeri olarak
bilinen tarihi su kemerinin temel derinliğinin ve yeraltı tabakalarının
diğer olası gömülü yapılar ile beraber tespit edilmesi ve
haritalanmasıdır.
-Çalışma alanının yerleşim
planı-
Arazi ölçümleri
İstanbul Büyükşehir Belediyesi / Trafik Kontrol Merkezi yardımcı
ekibinin eşliğinde, Bozdoğan Kemeri'nin Atatürk Bulvarı'nı paralel
olarak kestiği hat üzerinde ve trafiğin geçici olarak kontrollü
sağlanması ile gerçekleştirilmiştir. GPR ölçümleri
Bozdoğan Kemeri'nin Atatürk Bulvarı'nın üzerindeki izdüşümü olan alanı
kapsayacak şekilde, 40 m. (boy) X 10 m. (en) boyutlarında kare-grid
plana oturtulmuştur. Herbir paralel GPR profilinde ayrıca kemer
kolonlarına denk gelen refüj yapıları da ölçülmüş; bu şekilde ölçümlerin
yanlızca asfalt yolun üzerinde değil ana amaca uygun olarak kemer kolon
yapılarına (ayaklara) ve bunların temellerine odaklanması sağlanmıştır.
Kolonlara dik (bulvara paralel) GPR profilleri de sonradan paralel
profillere bağlanarak yeraltının 3 boyutlu (3D) modelini oluşturmak
amacıyla ölçülmüştür.
- Arazide
kemer ayaklarına dik (D) ve paralel (P) alınan GPR profilleri-
Çalışma alanında toplanan tüm veri
incelendiğinde Bozdoğan Kemeri'nin Atatürk bulvarını kestiği yaklaşık 40
m.'lik kısımda temel derinliği 5.70- 6.0
m. arasında olduğu görülmektedir. Özellikle trafikte
seyreden araçlardan kaynaklanan dış etkenler sebebiyle ölçümlerde hata
payı ± 30 cm düşey hatalı olarak verilmiştir. Ayrıca kemerin ana
kolonları (ayakları) ile ilintili olarak sistemetik bir şekilde
gözlemlenen ve yaklaşık 3.0 m. derinlikte (herbirinin eni 20-25 cm.
olan) pervaz / pabuç yapılarının varlığı da
belirlenmiştir.
Çalışma sırasında yan bulgu olarak
zamanında üstü kapatılan bir rögar kapağı da ayrıca tespit edilmiştir.
Eskiden Atatürk Bulvarı'nın her iki tarafında yer alan yağmur suyu /
kanalizasyon sistemi ile bağlantılı olduğu anlaşılan bu metal kapak,
ortalama 40 cm. derinde ve yüzeyden görünmeyecek şekilde tamamen asfalt
altında bulunmaktadır.
-
Değerlendirme sonucu Bozdoğan Kemeri temel derinliği 5.40 - 6.30 m.
arasında açıkça görülmektedir -
- A)
Modelleme sonucu elde edilen volümetrik alandan alınan kesitlerde
Bozdoğan Kemeri'nin ayakları ile ilişkili pervazlar açıkça
görülmektedir (~3m. derinlikte). B) Eski rögar ve altında yer alan su
borusu/kanalı -
-
Bozdoğan Kemeri jeoradar
çalışmamız sonucunda elde edilen 6m. derinlik enkesidi
-
| 
