Yeraltında gömülü olan her türlü tesisatın yerlerinin, derinlik ve geometrilerinin kazı yapılmadan belirlenmesinin dışında belki de en önemli unsurlardan biri olan "tesisatların yapısal özelliklerinin" ölçülerek yorumlanması ve bu ölçümlerin mühendislerce kolayca anlaşılabilecek şekilde numerik değerlere dönüştürülmesi ülkemizdeki yeraltı haritalama çalışmalarının %99'unda eksik kalan yöndür.
Tespit Mühendislik olarak gerçekleştirdiğimiz tüm kazısız yeriçi haritalama çalışmalarında :
standart olarak yer almaktadır. Gömülü donatı ve tesisatların derinlik ve lokasyonları arazi şartları ve mühendislik standartları çerçevesinde değerlendirilerek
Jeoradar,
EM,
Elektrik,
Manyetik veya
Sismik (Akustik) yöntemlerin birarada kullanılması ile gerçekleştirilmektedir.
- 3D (3 boyutlu 3B) bir gömülü tesisat / donatı haritalama örneği (Maslak, İstanbul). Sol tarafta ortalama 1.25 metre derinliği gösteren orta çözünürlüklü yeraltı haritasında plastik kablo donatıları ve plastik su borusu ile birlikte beton kütle ayrıntılı bir şekilde gözlemlenmektedir. Sağ taraftaki fotoğraf çalışmamız ardından yapılan kazı sonucunu göstermektedir -
Yeraltında gömülü tesisatların vaziyet planı üzerine ülke koordinatlarında süperpozesi ve bunların derinlik bilgileri ile sunulması hem A0 ve detay A3 basılı planları (hard-copy) şeklinde, hem de dijital halde yapılmaktadır.
NASIL YAPIYORUZ ?
Aşağıda İstanbul Avrupa Yakası içinde kalabalık bir ana caddede yer alan ve tamamen kazılarak altından geçen altgeçit ile birleştirilecek olan bir trafik göbeği çevresinde gerçekleştirdiğimiz
GPR (Yeraltı Radarı) çalışmasından örnekler bulunmaktadır. Resimlerin büyük halleri için lütfen üstlerine tıklayınız.
- şekil 2 : GPR ölçümlerinin vaziyet planı üzerindeki koordinatları -
- şekil 3 : GPR ölçümleri yorumlanması sonucu yerleri ve derinlikleri belirlenen gömülü tesisatlar. Tüm tesisatlar ve diğer bağlantılı öğeler vaziyet planında X-Y-Z ülke koordinatlarında verilmektedir -
Gerçekleştirdiğimiz tüm çalışmalarda, bulunan gömülü tesisatlar
vaziyet planları üzerine
:
- çap,
- Derinlik,
- Geometri ve
- Materyal
özelliklerine göre sınıflandırılarak ülke koordinatları ile beraber yerleştirilmektedir.
- şekil 4 : GPR ölçümlerinin sonucu bulunan gömülü tesisatların tüm profesyonel mühendislik çizimleri tarafımızdan hazırlanmaktadır -
Dijital ortamda teslim edilen tüm dosyalarda derinlik bilgileri her tesisat için ayrı ayrı hesaplanmakta ve her tesisat "ayrı bir seviye" (layer) olarak girilmekte; bu sayede işveren tarafından istenildiğinde istenilen tesisatlara ait planların ayrı ayrı değerlendirilmesi mümkün olmaktadır. Verdiğimiz sonuç raporlarında, örneğin,
- ıstenildiğinde bir içme suyu hattı veya telefon kabloları ayrı ayrı birbirinden bağımsız haritalar haline getirilebilir,
- ölçüm bölgesinde istenilen yerden enkesit alınıp tesisatların derinlikleri istenilen bir enkesit boyunca incelenebilir,
- ıstenilen yer ve doğrultudan alınan kesitler ile araziye çıkılabilir ve/veya arazi kazı planları geliştirilebilir.
- GPR ölçümleri ile farklı karakterdeki gömülü tesisatlarının yerlerinin kesin lokasyonlarının, derinlik ve geometrilerinin yüksek hassasiyet ile belirlenmesi mümkündür. Bu ölçümler gerek harita ekipleri gerekse diferansiyel GPS sistemleri ile aynı anda gerçekleştirilerek gömülü yapı ve tesisatlar cm. seviyesinde doğruluk oranları ile koordinatlanabilir -
- Elektromanyetik ölçümler ile oluşturduğumuz bir yeraltı tesisat haritası (İstanbul). Ortalama 2 metre derinliği gösteren 3B haritada farklı tipte tesisatlar ayrıca lejand ile belirtilmekte, böylelikle farklı tür ve derinlikte tüm gömülü tesisatlar istenildiğinde ayrı ayrı incelenebilmektedir. -
- Geniş kentsel alanlarda lokasyon ve derinlikleri bilinmeyen gömülü boruların yerlerini gösteren GPR kesidi (çalışma sonrası belirlenen yeraltı boruları için yukarıdaki çalışma öncesi plan resmine tıklayınız) -
ÖNEMLİ DÜZELTMELER
EM Yöntemler veya
GPR ile gerçekleştirdiğimiz yeraltı ve tesisat haritalama çalışmalarında ayrıca elde halihazırda bulunan verilerin sağlaması da yapılmaktadır. şekil 1 ve 2'de görülen rögar ve tesisat kapaklarının yerleri, şekil 3'te görülen ölçümlerimiz sonucunda gerçek koordinatlarındaki "birebir" yerlerine alınmıştır (örneğin, göbek ortasında yer alan ve açık mavi ile gösterilen elektrik kapakları şekil 3'te gerçek koordinatlarına taşınmıştır).
Tüm çalışmalarımızda aynı zamanda projedeki
orjinal vaziyet planında görülmeyen diğer yapılar da koordinatlı olarak gerçek yerlerine işlenmektedir. örneğin şekil 1 ve 2'de görülmeyen tesisat bağlantılı kapak, ızgara ve rögarlar, sonuçları gösteren şekil 3'te mühendislerimizce koordinatlı olarak plan üzerine yerleştirilmiştir (örneğin, açık mavi ile gösterilen yol kenarlarındaki yağmursuyu kapakları, kırmızı renk ile gösterilen elektrik hat kapakları, göbekte yer alan ve lacivert ile gösterilen ıSKı kapağı, vs.). Orjinal planlarda yer almayan / eksik kalan tesisat emareleri gerektiğinde
ayrı ayrı fotoğraflar olarak da koordinatlarıyla süperpoze edilmiş halde dijital olarak verilebilmektedir.
- şekil 5 : A-) Orjinal vaziyet planında yanlış koordinatlar ile plan üzerine yerleştirilmiş elektrik kapakları. B-) GPR ölçümleri sırasında koordinatları düzeltilmiş kapak yerleri. Kapakların eski yerleri ile gerçek lokasyonları arasında yaklaşık 4.5 m.'lik mesafe farkı bulunmaktadır. Ayrıca yeraltında tespit edilen içme suyu hattının orjinal vaziyet planında görünmeyen kapağı da sonuç planına koordinatları ile eklenmiştir. -
- Gömülü kabloların karakterize edilmesinde kullandığımız indüksiyon temelli ek alıcı-verici ünitelerimize örnek. Kullandığımız hassas ekipmanlar yardımıyla geometrisi belirlenen kabloların aynı zamanda aktif olup olmadıkları da raporlanmaktadır -
